Türkiye’de kâğıdın tarihî kronolojisi
1933- Sümerbank kurulur.
1934- İzmit Kâğıt Fabrikası’nın temeli atılır.
1936- İlk yerli kâğıt örneği üretilir.
-1. Kâğıt fabrikası açılır.
-2. Kâğıt ve selüloz fabrikalarının temeli atılır.
İzmit kâğıt ve karton fabrikası işletmeye alınır.
1938- İzmit Kâğıt ve Karton Fabrikası’nın adı Sümerbank Selüloz Sanayii Müessesesi olarak değişir.
1944- İzmit 2. kâğıt fabrikası işletmeye alınır.
1954- 3. kâğıt fabrikası işletmeye alınır.
1955- Türkiye Selüloz ve Kâğıt Fabrikaları İşletmesi Kanunu ile müessese artık SEKA olarak anılır.
1960- 5. kâğıt fabrikasında deneme üretimine başlanır.
1961- 4. kâğıt fabrikası işletmeye alınır.
1970- Çaycuma Müessesesi Selüloz Tesisi ve Kraft Kâğıdı Tesisi üretime başlar.
1970- Aksu Mihaniki Odun Hamuru Tesisi ve Kâğıt Fabrikası üretime başlar.
1970- Afyon, Antalya, Balıkesir müesseseleri kurulur.
1971- Dalaman müessesesinde selüloz ve kâğıt üretimi başlar.
1973- Balıkesir müessesesi, Termomekaniksel Odun Hamuru ve Kereste Entegre Tesisi’ne dönüştürülür.
1976- Kastamonu müessesesi kurulur ve aynı yıl temeli atılır.
1979- Afyon işletmesinde deneme üretimine başlanır.
1980- Balıkesir Kereste Fabrikası işletmeye alınır.
1983- Bolu Lamine ve Lif Levha Müessesesi SEKA’ya devredilir.
1984- Akdeniz müessesesi işletmeye alınır.
1984- Kastamonu müessesesi işletmeye alınır.
1998- SEKA özelleştirme kapsamına alınır.
Dönemin Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, SEKA için; “Stratejik yer imiş. Ne stratejisi, önemli olan müşteri bulmak. Müşteri gece gelsin, pijamayla çıkarım karşılarına. Seviyorum bu işleri arkadaş.” der. (Basın)
Balıkesir fabrikası 2003 yılında Albayraklar’a satıldı. Danıştay 13. Dairesi söz konusu satışı iptal etti. Albayraklar’ın itirazları sonrasında beş defa daha karar alındı, “Balıkesir SEKA Kâğıt Fabrikası bu rakamlara özelleştirilemez. Kamuya iade edilmelidir.” denildi. Albayraklar fabrikayı iade etmedi. Aradan tam dokuz yıl geçti, AKP hükümeti yasal bir düzenleme yaptı ve “Özelleştirme ihaleleri konusunda yargının verdiği kararlarda son sözü bakanlar kurulunun söylemesi” kabul edildi. Bakanlar Kurulu, Balıkesir SEKA Kâğıt Fabrikası’nı Albayraklar’a verdi. Fabrika kapatıldı.(Basın)
Giresun Türkiye Selüloz ve Kâğıt Fabrikası (SEKA) Aksu İşletmesi, özelleştirme programı çerçevesinde 2003 yılında Milli Gazete’nin yan kuruluşu olan Milda’ ya 5 milyon liraya satıldı. Ancak şirket zarar etti ve fabrika arazisini 2013 yılında satışa çıkardı. 2010 yılında şirketin makinelerini 11 milyon TL’ye hurdacıya sattığı biliniyor. 2014 yılında yıkılan fabrika arsasının olduğu yer TOKİ’ye devredildi. (Basın)
2004- SEKA’NIN FAALİYETLERİ DURDURULDU.
2005- SEKA, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’ne devredildi.
2016- SEKA KÂĞIT MÜZESİ AÇILDI.
***
Yıl, 2021 ve artık Türkiye’de kâğıt üretilmiyor.
Tuvalet kâğıdından yazı kâğıdı yapımına kadar kullanılan kâğıt hammaddesi selüloz, 2005 yılından bu yana Türkiye’de üretilmiyor. Üretilen kâğıdın hammaddesinin %85’i yurt dışından ithal ediliyor. Matbaalar baskı için kâğıt bulamıyor. Yayınevleri, kitap çıkarmakta zorlanıyor. Çünkü 1 ABD doları 14 Türk lirasına dayandı. Ve SEKA yok edilirken sessiz kalan yurdum insanı bugün kitap için kâğıt bulamamaktan değil, tuvalet kâğıdı alamamaktan şikâyet ediyor.
Ne demişti hazret; “Bu daha iyi günleriniz!”
Geçmiş olsun!
Bez ve ibrik dönemine hazır olun!
Tülay Hergünlü
İstanbul, 9 Aralık 2021