İstanbul’daki kentsel dönüşüm, insanların yaşantılarına büyük darbeler vurdu. Kültürlerinin yok olmaya başladığını söyleyen yurttaşlar, “Mahallemizde uyuşturucu satmaya çalışanlar doldu. Gecekondularla beraber biz de yok olup gidiyoruz” diyor
İstanbul’da 70’li yılların sonlarına doğru Anadolu’nun çeşitli yerlerinden gelerek oluşturulan birçok gecekondu mahallesi bulunuyor. Kağıthane’deki Nurtepe Mahallesi, Şişli’ye bağlı Okmeydanı Mahallesi ve Sultangazi’de bulunan Gazi Mahallesi sakinleriyle kentsel dönüşümün sonuçlarını konuştuk. Gecekonduların yıkılıp yerlerine apartmanların dikildiği mahallelerin sakinleri, zorluklarla kurdukları mahalle kültürlerinin yok olmaya başladığını söylüyor. Mahalleliler, yaşam tarzlarının da değiştiğine dikkat çekiyor.
Komşuluk İlişkilerimiz Bozuldu
Mahalleye ilk yerleşenlerden biri olduğunu aktaran Gül Çelik, komşuluk ilişkilerinin eskisi gibi olmadığını, gecekonduların yıkılıp yerine büyük apartmanlar yapılarak bu kültürün yok olmaya başladığını söyledi. Eskiden kapılarını açık bırakıp gittiklerini ifade eden Çelik, “Herkes birbirini tanıyordu. Akşamları bahçelerde bir araya gelip sohbet ederdik. Gözümüz arkada kalmazdı. Şimdi ise öyle değil. Burada yoksulluk vardı ama insanlar mutluydu” dedi.
Apartmanlar yapıldıktan sonra kültürün değişmeye başladığını söyleyen Ali Çelik yaşam koşullarının zorlaşması, hayatın pahalılaşması gibi sebeplerin de etkili olduğunu belirtti. Kentsel dönüşümle beraber insanların göç etmek zorunda kaldığını vurgulayan Ali Çelik sözlerini şöyle sürdürdü: “Tanımadığımız birçok insan var. Eskiden çocuklarımızla vakit geçirebileceğimiz alanlar vardı. Fakat sistemin değişmeye başlamasıyla beraber özel sektör buraya da el attı. Parkları yıktılar, piknik yapabileceğimiz alanları satın aldılar. Artık her taraf alışveriş merkezleriyle doldu. Biz bu duruma alışamadık.”
Mahallemize Uyuşturucu Satıcıları Geldi
Şişli’ye bağlı Okmeydanı Mahallesi sakinleri ise zamanın ilerlemesiyle beraber yaşam tarzlarının değiştiğini ve eski günleri aradıklarını söyledi. Eskiden insanların birbirine saygı ve sevgi duyduğunu aktaran Murat Ercan, “Mahallemize yabancı bir insan geldiği zaman anlaşılıyordu. Şimdi ise uyuşturucu satmaya çalışanlar, insanları fuhuş yapmaya zorlayanlar doldu mahallemize” diye konuştu.
1996 yılında Okmeydanı’na geldiğini belirten Cemal Karyemez de gecekondu kültürünün yok olmaya başladığını ve birçok şeyin değiştiğini söyledi. Karyemez, “Market zincirlerinin gelmesiyle beraber esnaf kültürü de yok olmaya başladı. Paramız olmadığı zamanlar ihtiyacımız olan şeyleri alabiliyorduk fakat artık bunun mümkün olmadığını söyleyebilirim” ifadelerini kullandı.
Dışarı Bakarken Tedirgin Oluyoruz
Gecekondu mahalleleri genel olarak işçi sınıfının yaşamını sürdürdüğü mahalleler arasında. 70’li yılların ortalarında kurulmaya başlayan ve 80’li yıllarda ekonomik nedenlerle işçi sınıfının göç ettiği Gazi Mahallesi de bunlardan biri.
Sadece 20 sene önce farklı bir hayat yaşadıklarını anlatan Ahmet A., yılların geçmesiyle yaşam tarzının da değiştiğini söyledi. Eskiden mahalledeki insanların iyi olduğunu belirten Ahmet A., “Şimdi ise yüksek derecede yozlaşma olduğunu söyleyebilirim. Uyuşturucu ve esrar satışı, çeteleşme, fuhuş ve hırsızlık almış başını gidiyor. Çocuklarımız sokaklarda özgürce oynuyorlardı. Şimdi ise dışarı bırakırken tedirgin oluyoruz” dedi.
Ahmet A. sözlerini şöyle sürdürdü: “Bizler kapılarımızın önünde otururduk. Sohbet eder dertleşirdik. Fakat kentsel dönüşüm olduktan ve gecekondular yerini apartmanlara bıraktıktan sonra insanlar göç etmek zorunda kaldı. Burası metropol bir semt haline gelip daha da değerlenmiş olsa da eski mutluluk yok artık. Sistemin içinde gecekondularla beraber biz de yok olup gidiyoruz.
Baran Döner