Edebiyat dünyasındaki nihai gelişmelere hülâsa göz atmakta yarar mevcut. Yeni yılın değişimlerden birisi çevrimiçi mağazacılıkta İdefix hattında meydana geldi. Mikro ölçekte bir yayınevi olan Almina Yayınevi'nin edebiyat topluluğundan edindiğim bilgiye göre İdefix, 2025 itibariyle, yayınevlerinden çıkan kitapları ilk bir ayda satışı olmaması halinde veritabanından kaldırma kararı almıştır. Aldığım bu duyum, her yayınevini kapsamasa bile birtakım yayınevleri mutlaka bu vizyondan etkilenecek olsa gerek ki, yayıncı tarafından, topluluk içinde böyle bir beyan yapma yoluna gidildi. Ne de olsa meşhur bir atasözümüz var, "Ateş olmayan yerden duman çıkmaz!"
Kaldı ki, Kitapyurdu, böyle bir sistemi daha evvelden hayata geçirmişti. Bu, ilk defa vuku bulacak bir durum da sayılmazdı. Şunu da ifade etmek gerekir ki, böyle bir vizyonu doğru bulmak maalesef kabil olmamaktadır. Yıllarca fiziki kitapçılarda mevcut olan sistemin benzerinin önce Kitapyurdu, sonra İdefix eliyle çevrimiçi kitapçılığa nüksettirilmesi maalesef piyasanın belli başlı isimlere kalmasının yolunu açmaktadır. Yazı işlerinin, yazılı basın kolunda zaten basın kartı denilen uygulama dolasıyla spesifik bir ayrımcılık zuhur etmekte idi. Emsal neticelere mahal verecek stratejilerin kitap yayıncılığı kolunda da vücut bulması maalesef biraz karamsar bir portre sunmaktadır.
Geçtiğimiz yıl Beyoğlu Minoa Pera'da vermiş olduğu söyleşide Arkeolog ve Yazar Ayşe Övür, genç yazarların ilgisini çektiğini ifade etmişti. Edebiyatçı Ahmet Ümit bile genç yazarlara şans verilmesi gerektiğini, sadece belli isimlere bağlanmamak gerektiğini vurgulamıştı yakın zamanda. Böyle bir ortamda, Kitapyurdu'ndan sonra İdefix'in bu hamlesinin hafif bir tonda da olsa üzücü olduğu söylenebilir.
Öte yandan, bu kararın grup ile paylaşılması sonrasında pek bir şaşkınlık yaşamadığımı belirtmeliyim. Zira, onun öncesinde İdefix'in, yeni yıl itibariyle kitapları etiket fiyatlarından daha pahalıya sattığına tanık olmuştum. Daha önceden, Hepsiburada, Trendyol gibi çok ürünlü çevrimiçi uygulamalardaki bazı dükkanların kitapları etiket fiyatları üzerinden satışa sunduğuna şahit olmuşsam da, çevrimiçi kırtasiye ve kitap hizmetleri sunan platformlardan birinin bunu yaptığına ilk defa şahit olduğumu söyleyebilirim. Ne diyelim? Tüketici, doğası gereği daha uygun olana meyil etmek ister. Şu an, en uygun fiyattan veren yerler BKM Kitap, zaman zaman da Amazon olmaktalar. BKM Kitap'a uygun fiyatlar konusunda özellikle parantez açmak gerekir ama Amazon'un da ekseriyetle hızlı teslimat gibi bir artısı olduğunu unutmamak gerekiyor.
Bunların dışında, Ankara'da geçtiğimiz cuma günü başlayan Pursaklar 3. Kitap Fuarı mevcut. Fuara, Pursaklar'ın lokasyonu, nispeten daha merkezi ilçeler olan Çankaya ve Yenimahalle'ye biraz ters geldiği için somut anlamda iştirak edemedim. Ancak, kitapları standa göndermek için Mavi Kuş Medya'ya yolladım. Bu arada, sekiz kitap göndermek için PTT Kargo'ya (kampanyalı olmasına rağmen) 145 lira bir gönderi ücreti de verdiğimi beyan etmeliyim. Bir zamanlar, (çok değil 3-4 yıl önce) 3 ila 5 lira dolayında olan PTT Kargo kitap gönderi ücretleri şimdilerde hakeza bir orana tekabül etmişti. Kaldı ki, gönderici, ücreti kendisi ödemeyip karşı ödemeli olarak yollarsa bu oran daha da artıyordu. Yeni kurulan Fısıldayan Kalemler Yayınevi'nin ise çok kısa sürede fuara iştirak etmesi mevzubahis olmuştu. Kendileri, yeni kurulmalarına karşılık Pursaklar 3. Kitap Fuarı'nda yerlerini almışlardır. Fuarla ilgili yegane handikap Çankaya veya Yeni Mahalle'de olmaması olmuştu aslında. Gerçi Ankara metropol bir kent. Dolasıyla ulaşım pek sorun olmayacaktır muhtemelen. Ancak, yine de insan, diyarı misali bilmediği bir kent için biraz tereddüt etmiyor değil. En azından, İstanbullu olan bizim gibiler böyle düşünüyor olabilirler....