“Halkı kendinden geçmiş ve aptal yapmak”

Dincilik, aşiretler, şeyhler, isyanlar, İslam dünyası için içeriden ya da dışarıdan birileri tarafından hep “kader” olarak kullanılmıştır. Mustafa Kemal Atatürk, bu uydurulmuş/oluşturulmuş zoraki kaderi elinin tersiyle kaldırıp atmıştır. Bağımsızlığı paravan yaparak köleleştirenler, dini ve dinciyi maşa olarak kullananlar bu nedenle sevmezler Atatürk’ü!

Atatürk Nutuk’ta, ulusal mücadelede karşılaşılan “açık ve gizli” güçlükleri anlatırken “gelecek kuşaklara ibret ve ders olacak nitelikteki” belgeleri de sunar. Bunların içinde; İngiliz Muhipler Cemiyeti’nin sözde lideri Sait Molla’nın Rahip Frew’a gönderdiği, buram buram ihanet ve maddiyat kokan 12 mektubu da vardır. Mektupların içeriğine bakılırsa; Müslüman ecdat Osmanlı’nın o günkü hükümeti, iç isyanlar çıkarmak için çalışan, politik entrikalarıyla bilinen bir “Hristiyan rahip” ten aldığı talimatlarla iş görmektedir.

Nutuk’ta Mustafa Kemal Paşa’nın, Rahip Frew’a yazdığı mektup da yer alır. Son satırları şöyledir: “Fakat, bu konuda tuhaf olması bakımından şunu da bildirmek zorundayım ki, siz bir din adamı olarak siyaset manevralarında, özellikle öldürüşmeye (özgün metinde vuruşmak anlamına gelen mukatele kelimesi kullanılmıştır) varacak durumlarda rol oynamak hevesine kapılmamalıydınız…”

Mustafa Kemal Paşa’nın “din adamı olarak siyaset manevralarında, özellikle öldürüşmeye varacak durumlarda rol oynamak” ifadesi, tüm zamanların en büyük belasına da bir dikkat çekiştir ve bu belanın son örneğini dini paravan yapan FETÖ’nün 15 Temmuz darbesi ile görmüş bulunuyoruz. (2016)

Yayılmacı (emperyalist) güçlerin temel kışkırtıcı malzemesi etnik köken ve özellikle de dinciliktir. Yerleşik düzeni korumak isteyen aşiretler ve tarikatlar da güç kaybetmemek için halkı, “din elden gidiyor” söylemiyle hep kışkırtmışlar ve dış güçlerle iş birliği içinde olmuşlardır. Bu dün böyleydi, bugün de böyledir. Cumhuriyet kurulur kurulmaz yaşanan, emperyalizmin hizmetindeki dinci isyanlar belleklerimizdedir ancak Mustafa Kemal için bunun öncesi de vardır.

1908 yılına gidelim ve o günlerin Mustafa Kemal’i neler yapmış, hatırlayalım, hatırlatmaya çalışalım.

23 Temmuz’da Manastır’da II. Meşrutiyet ilk kez ilan edilir. Aynı gün Rumeli’nin diğer şehirlerinde de ilan edildiği görülecektir. İttihat ve Terakki Cemiyeti, 1876 Anayasası’nın yeniden yürürlüğe konması ve kapatılan Meclis’i toplantıya çağırması için aylardır Abdülhamit’e baskı yapmaktadır. Haber İstanbul’a ulaşır. Abdülhamit de 23/24 Temmuz gecesi Meşrutiyet’i resmen ilan etmek zorunda kalır. II. Meşrutiyet ilan edildiğinde Mustafa Kemal kolağası göreviyle Selanik’te askerî görevini sürdürmektedir. Diğer yandan da İttihat ve Terakki Cemiyeti içinde çalışmakta ve İstanbul’daki siyasî gelişmeleri izlemektedir.

II. Meşrutiyet o günler için büyük bir devrimdir ama Mustafa Kemal, yapılanları yeterli görmez. Ona göre, memlekette daha büyük ve köklü değişiklikler yapılmalıdır. Mustafa Kemal’in görüşleri İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin önde gelenlerinin görüş ve düşünceleriyle pek uyuşmaz ancak o, uyarılarını sürdürmekte kararlıdır.

Ağustos geldiğinde, Mustafa Kemal, Selanik’ten gizlice Bosna’ya gönderilir. Avusturya-Macaristan hükümeti Bosna-Hersek bölgesine asker yığmaktadır. Mustafa Kemal’in görevi bu girişimler hakkında bilgi edinmektir. Diğer yandan, II. Meşrutiyet aleyhine kışkırtılan Trablusgarp halkının Temmuz-Ağustos ayları boyunca gösterileri durmamıştır. Arka planda, tutukluları da tahrik ederek genel af çıkarılmasını isteyen bazı şeyhler vardır. Osmanlı Devleti’nin atadığı idarecilere karşı tepki artmaktadır. Mustafa Kemal Eylül sonunda İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Merkez Komitesi tarafından görevlendirilerek Trablusgarp’a gider. Askerî ve siyasî bazı girişimlerde bulunan Mustafa Kemal, ordunun ve devlet otoritesinin bölgede hâkim olmasını sağlar.

Ekim ayında, Trablusgarp’taki Fransız Konsolosu, Fransız Dışişleri Bakanlığı’na şu raporu geçer: “Muhtemelen Selanik İttihat ve Terakki Komitesi üyesi olan bir Türk subayı, birkaç günden beri bu civarda olup bitenler ve kişiler hakkında soruşturma yapmaktadır. Kendisinin daha şimdiden birçok yüksek memur ve eşrafı anayasaya ve onun başlıca ilkelerine sadakat yemini yapmaya davet ettiği, hürriyet ilkesi konusunda dindaşlarının menfi davranışıyla veya hiç değilse bazı tereddütleriyle karşılaştığı söylenmektedir.”

Fransız Konsolosu, rapordan birkaç gün sonra ikinci bir rapor yazacak ve şöyle diyecektir: “…Selanik İttihat ve Terakki Komitesi üyesi Yüzbaşı Kemal Bey, İngiliz ve İtalyan meslektaşlarımı olduğu gibi, beni de ziyaret etti. Kendisinin ziyaretini iade ile bir görüşme yaptım.”

Trablusgarp’ta güvenliği sağlayan Mustafa Kemal, Bingazi’ye geçer. Burada, elindeki kuvvetlerle, II. Meşrutiyet’e isyan halinde olan aşiret reisi Şeyh Mansur’un evini sarar, şeyhi teslim olmaya zorlar ve bölgede devlet otoritesini yeniden sağlar.

1908 yılının 29 Ekim’inde, Kolağası Mustafa Kemal’in Hanya’da yayınlanan İstikbal gazetesi için kaleme aldığı mektubunda ise şu satırlar yer alacaktır:

“Millet fertleri arasında bölücülüğü değil, birlik ve beraberliği temine; birbirlerine intikam duyguları yaratmaya değil, karanlık istibdat devrinin kiri olan fena hislerin kalplerden atılmasına yarayacak yararlı makaleler yayımlanmasına gayret edilse gazetenizin şerefi yükselir, hizmeti faydalı olur… Gazetelerimizde ahlakımıza yükseklik, hislerimize temizlik ve maneviyatımıza kuvvet verecek makalelere yer verilmesini görmek isteriz.”

Bu satırları, özellikle, yandaş olarak ifade edilen, hani şu; kişiler için önce şerefsiz manşetleri atıp sonra da “u dönüşü” yaparak övgüler düzen ya da talimatla “linç” kampanyaları başlatan medya mensuplarına da iletmek isteriz.

Cumhuriyet ilan edilmiştir. Atatürk’ün hafızası, yaşadıklarını ona elbette ayrıntılarıyla hatırlatmaktadır. 30 Ağustos 1925’te Kastamonu’da Cumhuriyet Halk Partisi Merkezi’nde yaptığı konuşmada şöyle der: “Efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz. En doğru, en gerçek yol, medeniyet yoludur. Medeniyetin gerektirdiğini yapmak insan olmak için yeterlidir.”

Ertesi gün Kastamonu’dan ayrılırken halka yaptığı veda konuşmasında da şöyle diyecektir: “… Tekkeler mutlaka kapanmalıdır. Türkiye Cumhuriyeti, her alanda uyarıda bulunacak kudrete sahiptir. Hiçbirimiz tekkelerin uyarmasına muhtaç değiliz. Biz uygarlıktan, bilim ve fenden kuvvet alıyoruz ve ona göre yürüyoruz, başka bir şey tanımayız. Doğru yoldan ayrılmışların amacı halkı kendinden geçmiş ve aptal yapmaktır. Halbuki halkımız aptal ve kendinden geçmiş olmamaya karar vermiştir. Bunlar basit bir durum gibi görünür; fakat önemi vardır. Biz, cihan ailesi içinde uygarız. Her görüş açısından uygarlığın gereklerini uygulayacağız.”

“Halkı kendinden geçmiş ve aptal yapmak” 21. yüzyılda birilerinin niyet ve siyaseti olsa da, iktidar mensupları sürekli aklımızla alay eden söylemlerde bulunup iş ve oluşlar sergileseler de Türk milleti olarak direnmekte kararlıyız.

“Millet fertleri arasında bölücülüğü değil, birlik ve beraberliği temin” için kurulmuş olan Atatürk Cumhuriyeti’ni mutlaka geri kazanacağız!

Canan Murtezaoğlu